Tình hình tai nạn lao động (TNLÐ) tuy có giảm nhưng vẫn diễn ra thường xuyên và số vụ đặc biệt nghiêm trọng, cướp đi mạng sống của nhiều người lại có chiều hướng tăng, điển hình như vụ tai nạn sập tường tại khu công nghiệp (KCN) Giang Điền, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai. Đây thực sự là hồi chuông cảnh báo cho việc không đảm bảo an toàn lao động tại các công trình xây dựng ở các tỉnh, thành trên cả nước.
Vào giữa tháng 5 vừa qua vụ TNLĐ làm sập đoạn tường nhà xưởng dài hơn 100m, cao trên 12m của Công ty AV Healthcanre Việt Nam tại KCN Giang Điền, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai đã cướp đi mạng sống của 10 người và làm 14 người bị thương. Những vụ TNLĐ này đã để lại nỗi đau cho thân nhân những người chết và làm ảnh hưởng sức khỏe, tâm lý của người bị thương, khó được chữa lành. Tương tự như vụ TNLĐ ở KCN Giang Điền, tỉnh Đồng Nai, làm sập đoạn tường dài khoảng 30m, cao 12,57m tại công trình xây dựng nhà xưởng của Công ty TNHH Bohsing (KCN Hòa Phú, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) đã làm 7 người chết và nhiều người bị thương. Điều đáng nói, sau những vụ TNLĐ đặc biệt nghiêm trọng này các cơ quan chức năng đều điều tra, đánh giá và rút kinh nghiệm, nhưng TNLĐ vẫn tiếp tục xảy ra. Tuy nhiên, mới đây, ngày 01/6/2020 một vụ TNLĐ khác lại xảy ra tại công trình khai thác mỏ đá tại tỉnh Điện Biên lại có thêm 03 người chết và mất tích.
Đại diện Cục An toàn lao động cho biểt, nhằm chia sẻ những khó khăn mất mát và giải quyết kịp thời những chính sách cho các nạn nhân, thân nhân người bị tai nạn lao động nghiêm trọng, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) đã có chỉ đạo Sở LĐ-TB&XH các tỉnh, thành và các đơn vị liên quan thực hiện hỗ trợ giúp đỡ các gia đình nạn nhân; nhanhh chóng khắc phục hậu quả của những vụ TNLĐ đặc biệt nghiêm trọng này; Đồng thời, đề nghị các sở, đơn vị liên quan phối hợp với các cơ quan liên quan điều tra làm rõ nguyên nhân vụ viện để phòng ngừa TNLĐ tái diễn và xử lý nghiêm hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
Tăng cường thanh, kiểm tra các cơ sở tiềm ẩn mất an toàn lao động
Theo thông tin từ Cục An toàn Lao động (Bộ LĐ-TB&XH), qua thống kê báo cáo chưa đầy đủ của Sở LĐ-TB&XH các tỉnh, thành phố gửi về tính đến hết ngày 05/6/2020 cả nước đã xảy ra 320 vụ TNLĐ, làm 340 người bị nạn. Trong đó, số vụ có chết người là 17 và đã làm 25 người chết. Tính riêng trong tháng 5 (Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động và Tháng công nhân), đã xảy ra 17 vụ TNLĐ làm chết người là 25 người chết. Trong đó có 01 vụ đặc biệt nghiêm trọng xảy ra tại tỉnh Đồng Nai làm 10 người chết và 14 người bị thương,… Các tỉnh có vụ tai nạn lao động nhiều là tỉnh Bình Dương và TP.HCM.
Hiện trường vụ TNLĐ tại công trình khai thác mỏ đá tại tỉnh Điện Biên
Cụ thể, trong 5 tháng đầu năm 2020 tại tỉnh Bình Dương đã xảy ra 277 vụ TNLĐ, trong đó: có 32 trường hợp TNLĐ có tỷ lệ thương tật từ 1% đến 4%, có 193 trường hợp TNLĐ có tỷ lệ thương tật từ 5% đến 30%, có 41 trường hợp TNLĐ có tỷ lệ thương tật từ 31% đến 92% và 11 vụ TNLĐ nghiêm trọng làm chết 13 người. Còn theo Sở LĐ-TB&XH TP.HCM, trong 6 tháng đầu năm 2020, TP đã xảy ra 29 vụ TNLĐ làm chết 32 người, bị thương 02 người. Riêng số vụ TNLĐ chết người phát sinh trong tháng 05/2020 là 10 vụ, làm chết 13 người, bị thương 02 người, ít hơn 01 vụ so với cùng kỳ năm 2019. Thanh tra Sở LĐ – TB&XH TP.HCM tiếp nhận 01 vụ TNGT có liên quan đến lao động (làm chết 01 người) để giải quyết chế độ cho người lao động. Các vụ TNLĐ xảy ra nhiều nhất là lĩnh vực xây dựng 07 vụ: 02 vụ ngã cao, 04 điện giật, 01 vật đè, trong đó: có 05 vụ xảy ra ở công trình xây dựng, sửa chữa nhà dân và 02 vụ xảy ra ở công trình xây dựng tòa nhà cao tầng. Lĩnh vực Thương mại – Dịch vụ: 01 vụ ngạt nước, 01 vụ điện giật, 01 vụ ngã cao.
Nguyên nhân chủ yếu xảy ra TNLĐ theo cơ quan chức năng, phần lớn do người sử dụng lao động chưa tổ chức huấn luyện an toàn lao động, không xây dựng các biện pháp an toàn, không cử người kiểm tra giám sát người lao động trong quá trình làm việc đảm bảo an toàn. Việc thực thi pháp luật còn kém như thiếu kiểm tra, bảo dưỡng các máy móc, thiết bị, dụng cụ, không có sự kiểm tra, giám sát trong quá trình sản xuất, vận hành máy; không tuân thủ các quy định về an toàn lao động, việc chuẩn bị các phương tiện lao động, đồ bảo hộ lao động đều thiếu hoặc không có,…
Người lao động lại vô ý, bất cẩn khi thực hiện nhiệm vụ. Còn theo Bộ LĐ-TB&XH, nguyên nhân các vụ TNLĐ nghiêm trọng là vi phạm quy trình an toàn trong thi công xây dựng như: không tập huấn an toàn, vệ sinh lao động, không lập biện pháp thi công, không cử người giám sát an toàn lao động,…
Vụ TNLĐ xảy ra ở Đà Nẵng (người lao động trong quá trình làm thì cáp máng bị trượt, ngã nhào vào ô thang máy)
Theo đó, ngày 19/5/2020, Bộ LĐ-TB&XH đã có Công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc: Tăng cường phòng ngừa TNLĐ tái diễn xảy ra do thi công xây dựng. Đồng thời, Bộ LĐ-TB&XH đề nghị, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo, triển khai một số công việc như: Khẩn trương điều tra làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả các vụ TNLĐ, kịp thời động viên các gia đình có người chết và bị thương, nhanh chóng ổn định, vượt qua những khó khăn, mất mát. Thông tin tuyên truyền về những thiệt hại, sự có an toàn lao động dẫn đến xảy ra TNLĐ liên tục trong thời gian qua. Trước tình hình đó, Cục An toàn Lao động tiếp tục quán triệt Chỉ thị số 29 –CT/TW ngày 18/9/2013 của Ban bí Thư về “Đẩy mạnh công tác an toàn lao động, vệ sinh lao động trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế”, Luật an toàn, vệ sinh lao động, quy chuẩn, tiêu chuẩn trong thi công xây dựng; đặc biệt người lao động phải được tập huấn an toàn vệ sinh lao động, trong sử dụng phương tiên bảo vệ cá nhân,…
Bên cạnh đó, ngày 20/5/2020 Bộ LĐ-TB&XH cũng có Công văn gửi các Sở LĐ-TB&XH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác an toàn, vệ sinh lao động đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh các ngành nghề tiền ẩn ngây ra sự cố kỹ thuật, mất an toàn, vệ sinh lao động, TNLĐ; đặc biệt là các công trình đang thi công xây dựng.