Trong công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ), người quản lý đóng vai trò quyết định, không chỉ là người thực thi mà còn là kiến trúc sư xây dựng nên văn hóa an toàn của toàn bộ tổ chức. Văn hóa an toàn không phải là một danh sách quy tắc khô khan, mà là tập hợp các giá trị, niềm tin, và hành vi được chia sẻ, nơi mọi người đều ưu tiên an toàn trong mọi hành động.

1. Cam kết từ cấp lãnh đạo: Tuyên ngôn về an toàn

Yếu tố quan trọng nhất trong việc tạo dựng văn hóa an toàn là sự cam kết không lay chuyển từ cấp lãnh đạo cao nhất.

  • Lãnh đạo bằng hành động: Người quản lý phải là tấm gương tuân thủ các quy tắc an toàn. Việc họ đội mũ bảo hộ, đi giày an toàn khi vào khu vực sản xuất có tác động mạnh mẽ hơn bất kỳ bài phát biểu nào.
  • Phân bổ nguồn lực: Cam kết phải được thể hiện qua hành động cụ thể, như phân bổ ngân sách đầy đủ cho thiết bị bảo hộ, bảo trì máy móc, và đào tạo chuyên sâu.
  • Đưa an toàn vào mục tiêu kinh doanh: An toàn không phải là chi phí mà là một giá trị cốt lõi, được đặt ngang hàng với chất lượng và năng suất. Điều này giúp mọi quyết định đều cân nhắc yếu tố an toàn.

2. Xây dựng hệ thống giao tiếp và học hỏi minh bạch

Một văn hóa an toàn mạnh mẽ đòi hỏi sự giao tiếp cởi mở và không ngừng học hỏi.

  • Thúc đẩy “Văn hóa Không Đổ Lỗi”: Quản lý cần tạo ra một môi trường nơi người lao động cảm thấy an toàn khi báo cáo các sự cố suýt xảy ra (near miss) và các mối nguy hiểm mà không sợ bị trừng phạt. Tập trung vào tìm kiếm nguyên nhân hệ thống chứ không phải tìm người để đổ lỗi.
  • Phản hồi kịp thời: Mọi báo cáo về an toàn phải được ghi nhận và có hành động khắc phục, phản hồi lại cho người báo cáo. Sự chậm trễ sẽ làm mất niềm tin và dẫn đến hiện tượng “Luật Im Lặng”.
  • Trao quyền và tham gia: Khuyến khích sự tham gia của người lao động vào các ủy ban an toàn, nhóm đánh giá rủi ro. Khi người lao động được trao quyền, họ sẽ có trách nhiệm hơn với an toàn của bản thân và đồng nghiệp.

3. Đào tạo và củng cố hành vi an toàn

Người quản lý cần đảm bảo việc đào tạo không chỉ là chiếu lệ.

  • Huấn luyện chuyên sâu và thực tế: Đào tạo phải gắn liền với thực tiễn công việc và bao gồm cả kỹ năng nhận thức rủi ro.
  • Ghi nhận hành vi an toàn: Quản lý nên áp dụng các chương trình như Quan sát Hành vi An toàn (BBS) để ghi nhận và khen thưởng những hành vi an toàn tích cực, củng cố thói quen tốt.

Người quản lý chính là chìa khóa để chuyển đổi an toàn từ một gánh nặng tuân thủ thành một giá trị văn hóa, mang lại lợi ích lâu dài về cả con người và hiệu suất kinh doanh.

Bài viết liên quan