Là một người đã gắn bó với công tác an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) hơn một thập kỷ, tôi nhận thấy rõ một điều: ATVSLĐ không đơn thuần là một quy định hành chính hay một phong trào theo mùa. Đây là một yếu tố cốt lõi, mang tính sống còn đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và sức khỏe, sự an toàn của người lao động.

Tháng 5 năm nay, chúng ta cùng chào đón Tháng hành động về ATVSLĐ với chủ đề trọng tâm: “Tăng cường đánh giá, nhận diện nguy cơ, rủi ro và chủ động triển khai các biện pháp bảo đảm ATVSLĐ tại nơi làm việc”. Đặc biệt tại Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những trung tâm kinh tế trọng điểm, việc này càng trở nên cấp thiết để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra ổn định và hiệu quả.

Đầu tiên phải làm là nhận diện nguy cơ, đánh giá rủi ro một cách toàn diện

Tôi đã từng chứng kiến nhiều vụ tai nạn lao động đáng tiếc xảy ra do sự chủ quan hoặc sai sót trong quá trình nhận diện và đánh giá mức độ nguy hiểm tại nơi làm việc. Những sơ suất nhỏ, tưởng chừng không đáng kể, lại có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Việc đánh giá rủi ro không phải là một công tác đơn lẻ mà phải được thực hiện định kỳ và liên tục, đặc biệt khi có sự thay đổi trong quy trình sản xuất, lắp đặt thiết bị mới, hoặc khi phát hiện các yếu tố bất thường trong môi trường làm việc. Cần rà soát chi tiết từ máy móc, hóa chất, vật liệu dễ cháy nổ đến các yếu tố vật lý như tiếng ồn, rung động và cả các tác nhân sinh học (vi khuẩn, vi rút). Mức độ chi tiết trong việc nhận diện nguy cơ tỉ lệ nghịch với khả năng xảy ra sự cố.

Phải chủ động triển khai các biện pháp kiểm soát an toàn

Nhận diện được nguy cơ là bước khởi đầu, nhưng quan trọng hơn là phải hành động. Các doanh nghiệp cần xây dựng và thực hiện một kế hoạch phòng ngừa tai nạn lao động rõ ràng, cụ thể, không mơ hồ. Điều này bao gồm việc thiết lập quy trình làm việc an toàn chuẩn hóa, nội quy lao động chi tiết và đảm bảo cung cấp đầy đủ, đúng chuẩn các thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE).

Ví dụ, đối với công nhân làm việc tại công trường, mũ bảo hộ, giày chống đinh, và áo phản quang là bắt buộc. Trong môi trường xưởng cơ khí, găng tay và kính bảo hộ là không thể thiếu. Việc để người lao động tự “ứng phó” với các rủi ro là hoàn toàn không thể chấp nhận được, bởi mọi hậu quả đều khó có thể bù đắp. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào máy móc, thiết bị hiện đại có tính năng an toàn tự động và hệ thống cảnh báo sớm cũng là một giải pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp giảm thiểu rủi ro đáng kể.

Thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát thường xuyên

Nhiều doanh nghiệp thường có suy nghĩ “không có sự cố là ổn” và bỏ qua công tác kiểm tra, giám sát định kỳ. Đây là một sai lầm nghiêm trọng. Doanh nghiệp cần có một đội ngũ chuyên trách về ATVSLĐ hoặc thuê các chuyên gia bên ngoài để thực hiện kiểm tra định kỳ. Mục đích không chỉ là “bắt lỗi” mà quan trọng hơn là phát hiện và khắc phục kịp thời các nguy cơ tiềm ẩn.

Tôi luôn khuyến khích sự tham gia tích cực của người lao động trong công tác này, vì chính họ là những người trực tiếp tiếp xúc với rủi ro hàng ngày. Mọi bất thường, mọi dấu hiệu nguy hiểm cần được báo cáo và xử lý kịp thời mà không có bất kỳ sự e ngại nào. Đây là trách nhiệm chung của toàn bộ tổ chức.

Chuẩn bị sẵn phương án ứng phó khẩn cấp và khắc phục hậu quả

Mặc dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng, tai nạn vẫn có thể xảy ra. Do đó, việc xây dựng và diễn tập định kỳ các phương án ứng phó sự cố khẩn cấp là vô cùng cần thiết. Các kịch bản như cháy nổ, rò rỉ hóa chất, sự cố máy móc cần được xây dựng cụ thể, và toàn bộ nhân viên phải được huấn luyện bài bản để biết cách ứng phó khi tình huống xảy ra.

Trong một buổi diễn tập phòng cháy chữa cháy cho một doanh nghiệp may mặc mà tôi tham gia, chúng tôi đã phát hiện ra những vấn đề như bình chữa cháy hết hạn hay người lao động không nắm rõ lối thoát hiểm. Những bài học này đã giúp doanh nghiệp kịp thời đầu tư vào hệ thống chữa cháy tự động và nâng cao công tác huấn luyện.

Cuối cùng, không thể bỏ qua công tác hậu sự và khắc phục hậu quả. Khi người lao động gặp tai nạn, doanh nghiệp cần đảm bảo hỗ trợ y tế kịp thời, chi trả bồi thường thỏa đáng và hỗ trợ phục hồi chức năng cho họ. Việc này không chỉ thể hiện trách nhiệm xã hội mà còn giúp người lao động yên tâm gắn bó và cống hiến cho doanh nghiệp.

ATVSLĐ là nền tảng cho sự phát triển bền vững

Nhiều người coi an toàn lao động là một khoản chi phí hoặc gánh nặng. Tuy nhiên, với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, tôi khẳng định rằng đây là một khoản đầu tư bắt buộc nếu muốn doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững. Một môi trường làm việc an toàn sẽ giúp người lao động khỏe mạnh, nâng cao năng suất lao động, giảm thiểu rủi ro pháp lý và tài chính cho doanh nghiệp, đồng thời tăng cường uy tín với đối tác và khách hàng.

Là người từng “lăn lộn” nhiều năm trong lĩnh vực này, tôi chỉ mong các doanh nghiệp hãy chủ động hành động, đừng chờ đợi đến khi tai nạn xảy ra mới bắt tay vào làm. Việc thực hiện ATVSLĐ sớm và bài bản sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho cả người lao động và doanh nghiệp.

Bài viết liên quan